Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Słupcy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2022 roku

Sąd Rejonowy w Słupcy Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Joanna Rumin-Jabłońska

Protokolant: sekr. sąd. Daria Zwolińska-Bogacka

po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2022 roku w Słupcy

na rozprawie

sprawy z powództwa K. P. (1)

przeciwko (...) SA w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) SA w W. na rzecz powódki K. P. (1) kwotę 16.195,01 zł (szesnaście tysięcy sto dziewięćdziesiąt pięć złotych jeden groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

- 5.500 zł od dnia 20 kwietnia 2021 roku do dnia zapłaty,

- 10.695,01 zł od dnia 7 marca 2022 roku do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego (...) SA w W. na rzecz powódki K. P. (1) kwotę 3.312 zł (trzy tysiące trzysta dwanaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,

3.  nakazuje zwrócić powódce ze środków Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego w Słupcy kwotę 354,81 zł (trzysta pięćdziesiąt cztery złote osiemdziesiąt jeden groszy) tytułem niewykorzystanej zaliczki na opinię biegłego oraz nadpłaconej opłaty sądowej od pozwu.

sędzia Joanna Rumin-Jabłońska

Sygn. akt I C 340/21

UZASADNIENIE

Powódka K. P. (1) wniosła pozew o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 5.500 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 kwietnia 2021 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 13 lutego 2021 roku W. P. odebrał samochód należący do powódki z warsztatu mechanicznego po wymianie atrapy grilla i przeglądzie. W trakcie jazdy do domu pokrywa silnika otworzyła się i uszkodziła szybę, dach, zawiasy pokrywy i sama maskę. Pozwany jako ubezpieczyciel podmiotu prowadzącego warsztat samochodowy uznał odpowiedzialność co do zasady, aczkolwiek przyjął zarzut przyczynienia się do powstania szkody w 50%, z czym powódka się nie zgadza (k. 3-4).

Pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że odszkodowanie zostało wyliczone prawidłowo, a żądana przez powódkę kwota jest zawyżona. Powódka przyczyniła się do powstania szkody gdyż odbierający pojazd nie sprawdził jakości wykonanej usługi, a mógł wówczas zauważyć, że maska jest niedomknięta. Pozwany podniósł nadto, że zgodnie z umową ubezpieczenia odszkodowanie winno być obniżone o franszyzę redukcyjną (k. 17-18).

Pismem z dnia 14 lutego 2021 roku powódka rozszerzyła żądanie pozwu i wniosła o zasądzenie kwoty 16.195,01 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 5.500 zł od dnia 20 kwietnia 2021 roku i od kwoty 10.695,01 zł od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pisma (k. 86-87).

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa również w części rozszerzonej (k. 100).

Sąd ustali następujący stan faktyczny:

M. M. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) zawarł z pozwanym (...) SA w W. umowę ubezpieczenia na okres od 13 lutego 2021 roku do 22 lutego 2022 roku. Zgodnie z umową w zakresie ubezpieczenia OC z tytułu prowadzenia działalności posiadania mienia ustalono franszyzę redukcyjną w wysokości 5%, natomiast w zakresie ubezpieczenia OC za szkody w mieniu powierzonym w celu wykonania usługi takiej franszyzy nie ustalono (wynosiła ona 0%) (dowód: wyciąg z polisy k. 75-76)

Powódka K. P. (1) jest właścicielką pojazdu marki B. (...) nr rej. (...). W lutym 2021 roku zleciła przegląd w pojeździe oraz naprawę (wymianę) atrapy maski silnika w warsztacie mechanicznym należącym do M. M.. W dniu 13 lutego 2021 roku W. P. odebrał pojazd po naprawie. Nie oglądał dokonanej naprawy, nie sprawdzał czy maska jest otwarta, nie widział aby była uniesiona do góry. Po przejechaniu ok. 1 km maska silnika otworzyła się i uderzyła w szybę. W. P. wrócił wtedy do warsztatu. M. M. zapomniał zamontować dodatkowe zabezpieczenie przy tej atrapie (nie zauważył, że jej brakuje) (dowód: zeznania świadków M. M. k. 36, W. P. k. 36v, zeznania powódki K. P. k. 36v)

Decyzją z dnia 19 kwietnia 2021 roku pozwany uznał swoją odpowiedzialność za szkodę i wypłacił odszkodowanie w kwocie 2.871,50 zł, przyjmując przyczynienie się powódki do powstania szkody w 50% (dowód: kserokopia decyzji z dnia 19 kwietnia 2021 roku k. 7-8).

Koszty naprawy pojazdu po zdarzeniu z dnia 13 lutego 2021 roku z zastosowaniem części oryginalnych pochodzących od producenta pojazdu wynoszą kwotę 19.066,51 zł. Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika, że w wyniku zdarzenia uszkodzone zostały części inne niż oryginalne sygnowane logo producenta (w szczególności logo producenta posiada uszkodzona w wyniku zdarzenia szyba czołowa) – a w przypadku uszkodzenia pojazdu do naprawy należy użyć część o takich samych parametrach jak uszkodzona. Zastosowanie do naprawy części alternatywnych jakości Q w miejsce uszkodzonych części oryginalnych sygnowanych logo producenta pojazdu nie doprowadzi przedmiotowego pojazdu do stanu sprzed zdarzenia (dowód: opinia biegłego sądowego rzeczoznawcy samochodowego P. P. k. 45-70, 96).

Opisany stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków M. M., W. P., opinii biegłego sądowego rzeczoznawcy samochodowego P. P. oraz wymienionych dokumentów, których prawidłowość i rzetelność sporządzenia nie budziła wątpliwości, nie była również kwestionowana przez strony postępowania.

Zeznania świadków M. M. i W. P. Sąd uznał za wiarygodne, gdyż są rzeczowe i logiczne, a nadto nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Należy podkreślić, iż zasadniczo stan faktyczny w niniejszej sprawie nie był między stronami sporny – spornym była jedynie wysokość odszkodowania, w tym kwestia przyjęcia przyczynienia się powódki do powstania szkody.

Zeznania powódki K. P. (1) okazały się nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż nie była ona świadkiem zdarzenia z dnia 13 lutego 2021 roku i nie posiadała żadnej wiedzy istotnej dla sprawy. Sąd pominął nadto przy przesłuchaniu powódki okoliczności wskazywane przez pozwanego związane z naprawą pojazdu przez poszkodowanego, złożeniem oferty naprawy pojazdu w sieci współpracującej z pozwanym i brakiem skorzystania z tejże oferty, uznając, iż były one nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy – o czym mowa w dalszej części uzasadnienia.

Opinię biegłego sądowego rzeczoznawcy samochodowego P. P. Sąd uznał za jasną i zupełną, stąd nie było potrzeby przeprowadzania dowodu z opinii innego biegłego. Biegły w sposób przekonujący uzasadnił, że ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika, aby uszkodzeniu uległy części inne niż oryginalne – w tym wskazywana przez pozwanego szyba (miała ono logo producenta pojazdu, była więc częścią oryginalną) - stąd wyliczając wysokość odszkodowania uwzględnił ceny części oryginalnych, nadto biegły powołał argumenty wskazujące na zasadność zastosowania do naprawy właśnie części oryginalnych (ostatecznie że zastosowanie tychże części nie doprowadzi przedmiotowego pojazdu do stanu jak sprzed szkody). Tych argumentów strona pozwana nie podważyła, ostatecznie po przeprowadzeniu dowodu z opinii uzupełniającej (przesłuchaniu biegłego na rozprawie) nie złożyła żadnych wniosków dowodowych w tym zakresie. Stąd przy takiej przekonującej argumentacji biegłego brak podstaw, aby uwzględnić odszkodowanie wyliczone z uwzględnieniem cen części alternatywnych – w szczególności podkreślić należy, że Sąd nie mógł takowego wyliczenia samodzielnie „wybrać” wbrew opinii biegłego sądowego. Wskazać należy, że opinia biegłego dostarcza sądowi wiedzy specjalistycznej, zatem sąd nie może wbrew tej opinii oprzeć jakichkolwiek ustaleń na własnym przekonaniu (por. wyrok SN z dnia 14 marca 2007 roku, sygn. III UK 130/16). A jeśli sporządzona opinia jest jednoznaczna i przekonująca – zwłaszcza jeśli strony nie zdołały podważyć jej wniosków – Sąd nie ma obowiązku i podstaw, aby dopuścić dowód z dalszej opinii tego samego biegłego lub innego biegłego.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne w całości.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Stosownie do treści § 4 cyt. przepisu uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Podstawą prawną odpowiedzialności pozwanego w niniejszej sprawie jest więc ww. przepisy Kodeksu cywilnego oraz umowa ubezpieczenia zawarta przez M. M. w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Odpowiedzialność pozwanego jako ubezpieczyciela sprawcy szkody, w okolicznościach niniejszej sprawy nie budzi wątpliwości skoro sprawca zdarzenia, w rezultacie którego szkody doznała właścicielka pojazdu marki B. nr rej. (...) w momencie zdarzenia korzystał z ochrony ubezpieczeniowej u pozwanego od odpowiedzialności cywilnej na podstawie zawartej umowy. Nadto pozwany co do zasady odpowiedzialności tej nie przeczył.

Zagadnieniem spornym w niniejszej sprawie było ustalenie wysokości szkody. Przez szkodę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. należy rozumieć różnicę między stanem majątku poszkodowanego, jaki zaistniał po zdarzeniu wywołującym szkodę, a stanem tego majątku, jaki istniałby, gdyby nie wystąpiło to zdarzenie – wówczas naprawienie szkody następuje przez zapłatę kwoty stanowiącej równowartość kosztów naprawy, które należy ponieść, aby doprowadzić pojazd do stanu sprzed zdarzenia.

Z ustalonego w sprawie stanu faktycznego – w tym z opinii biegłego sądowego rzeczoznawcy samochodowego – wynika, iż koszty naprawy uszkodzonego w wyniku zdarzenia z dnia 13 lutego 2021 roku pojazdu przy użyciu części oryginalnych pochodzących od producenta pojazdu wynoszą 19.066,51 zł. Ponieważ do tej pory w związku ze szkodą wypłacono powódce kwotę 2.871,50 zł, do zapłaty na rzecz powódki zostaje więc kwota 16.195,01 zł.

W tym miejscu należy podkreślić, że zgodnie już z utrwalonym orzecznictwem sądowym roszczenie o świadczenie należne od zakładu ubezpieczeń w ramach ustawowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów naprawy jest wymagalne niezależne od tego czy naprawa została dokonana. Obowiązek wypłaty odszkodowania powstaje bowiem z chwilą wyrządzenia szkody i jest niezależny od tego czy poszkodowany w ogóle zamierza pojazd naprawić (tak SN w uchwale z dnia 15 listopada 2001 roku, sygn. akt III CZP 68/01). Ponadto „poszkodowany w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, w przypadku szkody częściowej, może żądać odszkodowania w wysokości odpowiadającej niezbędnym i ekonomicznie uzasadnionym kosztom przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego, także wtedy gdy naprawy nie dokonał lub dokonał jej częściowo i sprzedał pojazd w stanie uszkodzonym” (wyrok SN z dnia 3 kwietnia 2019 roku, sygn. II CSK 100/18, tak też postanowienie SN z dnia 16 maja 2019 roku, sygn. III CZP 86/18, postanowienie SN z dnia 11 kwietnia 2019 roku, sygn. III CZP 102/18, postanowienie SN z dnia 20 lutego 2019 roku sygn. III CZP 91/18). Oczywistym bowiem jest, że odszkodowanie winno rekompensować poszkodowanemu stratę majątkową, ale to od poszkodowanego zależy, czy doprowadzi pojazd do stanu jak sprzed szkody, czy też zrezygnuje z prawidłowej technologii naprawy uszkodzeń pojazdu i jedynie częściowo naprawi pojazd, a część odszkodowania „zachowa” dla siebie lub czy ostatecznie w ogóle zrezygnuje z naprawy pojazdu. Odszkodowanie winno być bowiem – nawet hipotetycznie – ustalone na takim poziomie, aby pozwalało na doprowadzenie pojazdu do stanu jak sprzed szkody. „Dla powstania roszczenia o naprawienie szkody w postaci kosztów naprawy pojazdu nie mają znaczenia późniejsze zdarzenia między innymi w postaci sprzedaży uszkodzonego lub już naprawionego pojazdu. Okoliczność, że poszkodowany nie czekając na wypłatę odszkodowania podejmuje decyzję o sprzedaży uszkodzonego samochodu, nie pozbawia go prawa do odszkodowania w wysokości odpowiadającej hipotetycznym kosztom naprawy, skoro rzeczywista naprawa nie stanowi warunku dochodzenia odszkodowania. W konsekwencji poszkodowany w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, w przypadku szkody częściowej, może żądać odszkodowania w wysokości odpowiadającej niezbędnym i uzasadnionym ekonomicznie kosztom przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego, także wtedy, gdy naprawy nie dokonał lub dokonał jej częściowo czy też całkowici. Nie ma też żadnego znacznie czy poszkodowany dokonał naprawy pojazdu przy użyciu oryginalnych części producenta pojazdu czy też tańczysz odpowiedników. Nie można w takim stanie faktycznym ograniczać wysokości odszkodowania - podobnie, jak przy szkodzie całkowitej - do różnicy między wartością pojazdu przed uszkodzeniem a uzyskaną przez poszkodowanego ceną jego sprzedaży. Zbycie rzeczy jest uprawnieniem właściciela tak samo, jak korzystanie z niej. Skorzystanie z tego uprawnienia nie może ograniczać wysokości należnego poszkodowanemu odszkodowania, ubezpieczyciel sprawcy szkody powinien bowiem wyrównać uszczerbek w majątku poszkodowanego do pełnej wysokości szkody (orzeczenie SN z dnia 3 kwietnia 2019 roku, sygn. II CSK 100/18).

Tym samym wszelkie dowody (zeznania świadka i powódki) powoływane przez pozwanego na okoliczności zmierzające od ustalenia czy uszkodzony pojazd został naprawiony i za jaką kwotę oraz przy użyciu jakich części, a nadto dlaczego powódka nie skorzystała z przedstawionej przez pozwanego oferty naprawy pojazdu okazały się nieprzydatne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Nie można zgodzić się także z pozwanym, iż odszkodowanie winno uwzględniać „rabaty przysługujące pozwanemu w sieciach naprawczych”: w aktach szkody brak dokumentów, które wskazywałyby na warunki zastosowania tychże „rabatów” i tym samym aby faktycznie wymieniony rabat był „gwarantowany”. Zresztą jak już wskazano, wyliczenie i wypłata odszkodowania nie jest uzależniona od dokonania naprawy pojazdu – tym bardziej wyliczone odszkodowanie nie powinno uwzględniać jakichkolwiek „rabatów” związanych z ewentualną naprawą.

Sąd nie znalazł podstaw do przyjęcia przyczynienia się powódki do powstania szkody i tym samym obniżenia należnego odszkodowania. Zgodnie z art. 362 k.c., jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. „Przyczynieniem się poszkodowanego do powstania szkody jest każde jego zachowanie pozostające w normalnym związku przyczynowym ze szkodą, za którą ponosi odpowiedzialność inna osoba. Przy czym o przyczynieniu się poszkodowanego można mówić wyłącznie w przypadku, gdy jego określone zachowanie pozostaje w normalnym związku przyczynowym ze szkodą, a nie w jakimkolwiek innym powiązaniu przyczynowym. Innymi słowy – zachowanie się poszkodowanego musi stanowić adekwatną współprzyczynę powstania szkody lub jej zwiększenia, czyli włączać się musi jako dodatkowa przyczyna szkody” (A. Rzetecka-Gil, Komentarz do art. 362 k.c., Lex). „Przyczynienie się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody w ujęciu art. 362 k.c. ma miejsce wówczas, gdy szkoda jest skutkiem nie tylko zdarzenia, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy innego podmiotu, ale także zachowania się samego poszkodowanego. Dla zastosowania art. 362 k.c. konieczne jest istnienie normalnego związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem poszkodowanego a szkodą (art. 361 § 1 k.c.).” (wyrok SN z dnia 14 maja 2021 roku sygn. IV CSKP 31/21).

Pozwany w odpowiedzi na pozew wskazał, że przyczynienie powódki do powstania szkody wiąże z niezbadaniem przez odbierającego pojazd powódki W. P. jakości wykonanej usługi, co miało pozwolić mu na zauważenie, iż pokrywa jest niedomknięta. Zdaniem Sądu, takie stanowisko jest błędne. Nie jest rzeczą powszechnie przyjętą (a na pewno nie ma takiego obowiązku), aby odbierający pojazd z warsztatu sprawdzał czy usługa została prawidłowo wykonana – tym bardziej usługa polegająca na dokonaniu przeglądu oraz wymianie atrapy maski, jak u powódki. Naprawa jest zlecana warsztatom mechanicznym właśnie dlatego, że dla wykonania usługi wymagana jest wiedza fachowa – niedostępna dla przeciętnej osoby, która ma prawo oczekiwać, że usługa zostanie wykonana prawidłowo. Oczywistym jest, że przy niektórych usługach wykonywanych w warsztacie samochodowym sprawdzenie stanu wykonania usługi jest zwyczajowo przyjęte i wręcz oczywiste (choć nieobowiązkowe) – dotyczy to zdaniem Sądu takich usług jak np. lakierowanie pojazdu, naprawa blacharska widocznych „na pierwszy rzut oka” uszkodzeń – aczkolwiek jest to podyktowane tym, że wykonanie lub nie takiej usługi jest od razu widoczne dla klienta. Nikt nie wymaga natomiast od klientów warsztatu, aby sprawdzali np. czy faktycznie został wymieniony olej i inne płyny (co nie jest możliwe), czy faktycznie wymieniono uszkodzone części znajdujące się w podwoziu samochodu (nie jest możliwym sprawdzenie takowego bez oglądania pojazdu na podnośniku i bez wiedzy pozwalającej na zweryfikowanie rodzaju zastosowanej części), czy dokręcono prawidłowo koła po wymianie opon. W niniejszej sprawie pojazd powódki został przyprowadzony na przegląd oraz wymianę atrapy maski, a świadek M. M. zeznał, iż w trakcie wymiany nie zamontował dodatkowego zabezpieczenia maski. Żaden ze świadków nie zeznał także, aby przy odbiorze pojazdu maska była widocznie „niedomknięta” lub wręcz otwarta, nie wynika to także ze zgromadzonego materiału dowodowego. Nie sposób wymagać aby przy odbiorze pojazdu po tego typu naprawie normalnym postępowaniem klienta było sprawdzenie „prawidłowości” dokonania przeglądu i wymiany atrapy z zamontowaniem odpowiednio wymaganych zabezpieczeń – tym bardziej, że przeciętna osoba nie posiada wiedzy pozwalającej na zweryfikowanie powyższego. Zresztą nie jest pewnym, czy faktycznie maska była niedomknięta (raczej to przypuszczenie wynikające z zaistnienia zdarzenia) i czy otworzenie maski nie zostało spowodowane tylko i wyłącznie brakiem zamontowanego zabezpieczenia – wtedy nawet sprawdzenie czy maska jest prawidłowo zamknięta nie uchroniłoby powódkę przed powstaniem szkody.

Innymi słowy: nie sposób uznać, aby brak sprawdzenia jakości wykonanej usługi, jak zarzucił pozwany i sprawdzenia czy maska jest prawidłowo zamknięta, pozostawało w normalnym związku przyczynowym ze szkodą powstałą w dniu 13 lutego 2021 roku, aby tym samym poszkodowany przyczynił się do powstania szkody.

Sąd nie znalazł także podstaw, aby pomniejszać wysokość należnego odszkodowania o tzw. franszyzę redukcyjną w wysokości 5%. Jak wynika z przedłożonej przez pozwanego (i znajdującej się w aktach szkody) wyciągu z polisy, franszyza redukcyjna w wysokości 5% obowiązuje jedynie przy szkodach w związku z prowadzaniem działalności gospodarczej i posiadaniem mienia. W niniejszej sprawie kwestię zakresu ubezpieczenia reguluje zaś zapis dotyczący odpowiedzialności za szkody w mieniu powierzonym w celu wykonania usługi – w tym wypadku franszyza wynosi 0.

Podsumowując: w związku ze szkodą z dnia 13 lutego 2021 roku do zapłaty na rzecz powódki pozostaje kwota 16.195,01 zł i taką kwotę należało zasądzić wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 5.500 zł od dnia 20 kwietnia 2021 roku do dnia zapłaty i od kwoty 10.695,01 zł od dnia 7 marca 2022 roku do dnia zapłaty (punkt 1 wyroku).

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) i (...), zasądzając je po upływie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody – przy czym co do odsetek od kwoty 10.695,01 zł zasądzono je od dnia doręczenia stronie pozwanej pisma rozszerzającego powództwo, zgodnie z żądaniem.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., zasądzając od pozwanego na rzecz powódki zwrot poniesionych kosztów procesu w kwocie 3.312,19 zł, na które składają się: koszty opłaty sądowej – 400 zł plus 600 zł od rozszerzonej części powództwa, koszty zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa – 1.817 zł, koszty zaliczki na opinię biegłego – 495 zł (punkt 3 wyroku).

W punkcie 4 wyroku Sąd nakazał zwrócić powódce kwotę 354,81 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki na opinię biegłego oraz nadpłaconej opłaty sądowej od pozwu.

sędzia Joanna Rumin-Jabłońska