Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Słupcy

WYROK

W I M I E N I U

R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J

Dnia 20 stycznia 2025 r.

Sąd Rejonowy w Słupcy, I Wydział Cywilny

w składzie następującym

Przewodniczący: Sędzia Piotr Kuś

Protokolant: sekr. sąd. Maria Kosmalska Hałas

po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2025 r. w Słupcy

na rozprawie

sprawy z powództwa: J. P.

przeciwko: (...) Bank S.A. w W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

I.  pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy obejmujący wyrok Sądu Rejonowego w Słupcy z dnia 11.02.2019 r. wydany w sprawie o sygn. akt I C 157/18 zaopatrzony w klauzulę wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego w Słupcy z dnia 10.04.2024 r. w sprawie I Co 149/24 w zakresie dotyczącym J. P. w całości

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 5 789 ( pięć tysięcy siedemset osiemdziesiąt dziewięć ) zł tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty

Sędzia Piotr Kuś

Sygn. akt I C 418/24

UZASADNIENIE

Powódka J. P. wystąpiła przeciwko (...) Bank S.A. w W. z powództwem o pozbawienie tytułu wykonawczego – wyroku SR w Słupcy z dnia 11.02.2019 r. wydanego przez Sąd Rejonowy w Słupcy w sprawie I C 157/18 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności nadaną przeciwko małżonce dłużnika w sprawie I Co 149/24 – wykonalności.

Uzasadnienie pozwu strona powodowa przedstawiła w piśmie z dnia 10.10.2024 r.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości.

Uzasadnienie odpowiedzi na pozew przedstawiła w piśmie z dnia 26.11.2024 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11.12.2019 r. w sprawie I C 157/18 Sąd Rejonowy w Słupcy wydał wyrok zasadzający świadczenie od G. P.. Wyrok uprawomocnił się z dniem 5.03.2019 r. W dniu 10.04.2024 r. Sąd Rejonowy w Słupcy w sprawie I Co 149/24 prawomocnemu wyrokowi Sądu Rejonowego w Słupcy z dnia 11.02.2019 r. wydanemu w sprawie o sygn. akt I C 157/18, zaopatrzonemu w klauzulę wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego w Słupcy z dnia 6.07.2023 r. w sprawie o sygn. akt I Co 392/23 nadał klauzulę wykonalności także przeciwko małżonkowi dłużnika G. J. P. z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową małżonków

( dowód: akta I C 157/18, akta I Co 149/24 )

Wyrokiem z dnia 22.05.2018 r. wydanym przez SR w Słupcy w sprawie II K 254/17 G. P. został uznany za winnego wskazanych tam przestępstw. Przestępstwa te dotyczyły podrobienia podpisów J. P. na dokumentach zawierających oświadczenie o wyrażeniu zgody na zawarcie umów kredytowych, co do których SR w Słupcy w sprawie (...) wydał wyrok zasądzający świadczenie pieniężne ( umowa pożyczki numer (...) )

( dowód: akta II K 254/17 )

Strona pozwana umową z dnia 6.06.2024 r. dokonała zbycia wierzytelności na rzecz innego podmiotu.

( dowód: umowa z dnia 6.06.2024 r. )

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych do akt niniejszej sprawy w tym akt spraw dołączonych.

Należy podkreślić, iż ocena dowodów jest prawem Sądu. Ocena ta dotyczy jednak jedynie dowodów zgłoszonych przez strony procesu. W szczególności nie jest obowiązkiem Sądu poszukiwanie dowodów z urzędu. Działanie sądu z urzędu może, bowiem prowadzić do naruszenia prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron ( por. wyrok SN z 12.12.2000 r., V CKN 175/00, OSP 2001/7-8/116 z glosą aprobującą Broniewicza OSP 2001/7-8/116, uchwała składu 7 sędziów SN z 19.05.2000 r. III CZP 4/00, OSNC 2000/11/195 ). Postępowanie cywilne jest bowiem postępowaniem kontradyktoryjnym, gdzie aktywność dowodowa obciąża strony procesu. Wszelkie działania Sądu z urzędu mogłyby być poczytane jako naruszające zasadę równych praw stron gdyż w istocie rzeczy prowadziłyby do faworyzowania jednej ze stron procesu na niekorzyść drugiej. W tej kwestii należy wskazać, na art. 3 k.p.c. czy art. 232 k.p.c. Możliwość podejmowania inicjatywny dowodowej przez sąd może mieć jedynie charakter wyjątkowy w sytuacji rażącej nierównowagi procesowej stron, gdy dany dowód jest niezbędny do rozstrzygnięcia, a strona sama z przyczyn wewnętrznych nie jest w stanie przejawiać inicjatywy dowodowej. Z taką sytuacją zdaniem Sądu nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Każda ze stron jest reprezentowana przez fachowego pełnomocnika, który ma świadomość praw i obowiązków oraz konsekwencji swych działań czy zaniechań.

Należy podkreślić, iż obowiązek wynikający z art. 6 k.c. w procesie jest realizowany poprzez zgłaszanie stosownych wniosków dowodowych celem udowodnienia okoliczności, na które powołuję się strona procesu. Stosownie do art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Ewentualne ujemne skutki nieprzedstawienia dowodu obciążają stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku ( por. wyrok SN z 15.07.1999 r. I CKN 415/99 LEX 83805 ). Tym samym w tej samej sprawie na stronach może spoczywać obowiązek udowodnienia różnych okoliczności faktycznych w zależności od tego, jakie skutki prawne z nich poszczególne strony wywodzą. Kwestia ta będzie przedmiotem szczegółowej analizy przy ocenie jakie fakty Sąd uznał za udowodnione i dlaczego, oraz jakim dowodom nie dał wiary i dlaczego. Należy również podkreślić, iż samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą ( por. wyrok SN z 22.11.2001 r. I PKN 660/00, Wokanda 2002/7-8/44 ).

W konsekwencji zawnioskowane przez strony dowody Sąd ocenia zgodnie z art. 233 k.p.c., a więc według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Należy podkreślić, iż ustawodawca ma świadomość istnienia ograniczeń związanych z ustaleniem w oparciu o dostępne środki dowodowe rzeczywistego stanu faktycznego. Ustawodawca pozwala więc czynić ustalenia w sprawie w oparciu o tzw. domniemania faktyczne. Zgodnie z art. 231 k.p.c. Sąd może uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalonych faktów (domniemanie faktyczne). Tym samym Sąd jest uprawniony z poczynionych ustaleń wywieść inne fakty uznając, je w konsekwencji za ustalone. Jedynym warunkiem jest jedynie to aby fakty wywiedzione zgodnie z art. 231 k.p.c. w sposób logiczny wynikały z innych ustalonych faktów.

W ocenie Sądu orzekającego rozstrzygnięcie w przedmiocie roszczenia sprowadza się jedynie do prawidłowej oceny przeprowadzonych dowodów oraz odpowiedniego zastosowania wspomnianego art. 231 k.p.c. Ocena ta musi prowadzić do ustalenia okoliczności udowodnionych i nieudowodnionych, a w konsekwencji ustalenia istnienia pewnych zdarzeń faktycznych i związanych z tym konsekwencji prawnych, lub w przypadku braku ich udowodnienia braku tych konsekwencji. Należy w tym miejscu podkreślić, iż w doktrynie prawa cywilnego funkcjonuje rozróżnienie na tzw. prawdę formalną i materialną. Rozróżnienie to jest akceptowane również w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Na potrzeby niniejszego uzasadnienia należy ograniczyć się do stwierdzenia, iż pod pojęciem prawdy materialnej rozumie się tzw. prawdę obiektywną, a więc rzeczywisty stan rzeczy. Prawda formalna to natomiast stan stwierdzony na podstawie przeprowadzonych dowodów, których zakres oraz konsekwencje w ich ocenie określają obowiązujące przepisy. Ustawodawca ma świadomość, iż niekiedy ustalenie rzeczywistego stanu faktycznego jest niemożliwe dlatego uznając zasadę prawdy materialnej za wiodącą czyni pewne koncesje na rzecz prawdy formalnej. W orzecznictwie wskazuje się tutaj zwłaszcza na regulacje art. 231 k.p.c., 234 k.p.c., 233 § 2 k.p.c., art. 246 k.p.c., 247 k.p.c. i 217 § 2 k.p.c. czy zwłaszcza art. 207 § 3 k.p.c. ( por. uzasadnienie wyroku SA w Warszawie z 22.05.2003 r., I ACa 1893/01, OSA 2004/10/36 ).

Dokumenty zgromadzone w aktach sprawy jak i w aktach spraw dołączonych nie budziły wątpliwości sądu, nie zostały również skutecznie zakwestionowane przez żadną ze stron.

Sąd zważył co następuje:

Roszczenie strony powodowej jest oczywiście zasadne i jako takie podlega uwzględnieniu w całości.

Podstawę oceny roszczenia strony powodowej stanowi przepis art. 840 k.p.c., który określa w jakich przypadkach jest możliwe pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności.

Strona powodowa jako podstawę roszczenia wskazała, iż oświadczenie powódki wyrażające zgodę na zwarcie umowy kredytu zostało sfałszowane co wynika z akt sprawy II K 254/17.

Materiał dowody zebrany w sprawie okoliczności te potwierdza. Jak bowiem wynika z akt spraw dołączonych podstawę wydania klauzuli wykonalności w sprawie I Co 149/24 stanowiło oświadczenie J. P., które nie zostało przez nią podpisane. Podpis na oświadczeniu został bowiem podrobiony przez G. P. co zostało potwierdzone w sprawie II K 254/17.

Zgodnie z art. 840 § 1 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:



przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście;



po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne, a także na zarzucie potrącenia;



małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787, wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść.

Nie budzi wątpliwości sądu, iż okoliczność przedłożenia przez małżonka powódki podrobionego oświadczenia powódki wyczerpuje znamiona powołanego przepisu. Okoliczność ta bowiem przeczy zdarzeniom na podstawie których wydano klauzulę wykonalności ( powołany wyrok karny podważa istnienie oświadczenia stanowiącego podstawę wydania postanowienia w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności przez sąd w sprawie I Co 149/24 ).

Niezależnie od powyższej okoliczności należy wskazać, iż odpowiedź na pozew wskazuje, iż zaistniała inna dodatkowa okoliczność, stanowiąca podstawę do uwzględnienia powództwa. Skoro bowiem strona pozwana twierdzi, iż dokonała przeniesienia wierzytelności w drodze umowy cesji to jest to okoliczność, która uzasadnia pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności. Błędne jest w konsekwencji twierdzenie strony pozwanej, iż cesja wierzytelności powoduje, iż pozwany nie ma legitymacji. Legitymowany jest bowiem w sprawie o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności ten podmiot, który jest wskazany w treści tytułu jako uprawniony. Utrata statusu podmiotu uprawnionego np. na skutek cesji oznacza, iż pierwotny tytuł wykonawczy traci rację bytu i konieczne jest wystąpienie z odpowiednim powództwem przeciwko wierzycielowi z tegoż tytułu.

Powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego. I tak w wyroku z dnia 15.01.2015 r. wydanym w sprawie IV CSK 133/14 Sąd Najwyższy wskazał, iż „Sprzedaż wierzytelności powoduje, że wystawiony wcześniej tytuł egzekucyjny traci podstawę prawną, a nadaną mu klauzulę wykonalności sąd powinien uchylić”. W uzasadnieniu powołanego orzeczenia Sąd Najwyższy wskazał, iż „Powództwo o pozbawieniu tytułu wykonawczego wykonalności dłużnik powinien kierować przeciwko wierzycielowi uprawnionemu według treści tego tytułu. Istotę tego powództwa stanowi bowiem żądanie udzielenia ochrony dłużnikowi zwalczającemu wykonalność prawomocnego wyroku. Wyrok pozbawiający wykonalności tytuł wykonawczy uniemożliwia prowadzenie egzekucji na podstawie konkretnego tytułu. Jest to więc procesowa forma obrony dłużnika, mimo że uzyskane orzeczenie ma charakter prawno-kształtujący i wywiera skutek w postaci powstania, ustania lub zmiany stosunku prawnego łączącego podmioty wymienione w tytule wykonawczym. Rezultat jest więc zbieżny z tym, osiąganym w wypadku podejmowania czynności prawa materialnego. Podważanie więc przez skarżącego, jego legitymacji biernej w niniejszym procesie, jest oczywiście chybione”.

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. zasadzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5 789 zł tytułem kosztów procesu ( 3 600 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego, 2 189 zł tytułem opłaty sądowej ).

Sędzia Piotr Kuś